Ήταν 28 Οκτωβρίου 1940. Στις 3:00 τα ξημερώματα, στην Αθήνα και σε όλες τις γωνιές της Ελλάδας, κανείς δεν φανταζόταν ότι η καθημερινότητα θα άλλαζε μέσα σε μια στιγμή. Οι Ιταλοί, υπό την διοίκηση του Μουσολίνι, είχαν στείλει ένα τελεσίγραφο, «Παραδοθείτε ή θα επιτεθούμε». Ο Μεταξάς, πρωθυπουργός τότε, δεν το σκέφτηκε ούτε λεπτό. Το περίφημο «ΟΧΙ» που βγήκε από το στόμα του δεν ήταν απλά μια λέξη, ήταν μια ολόκληρη δήλωση αξιοπρέπειας, ήταν η απάντηση που θα έδινε κάθε Έλληνας αν τον ρωτούσαν. Σκέψου το λίγο, μια χώρα που μόλις είχε βγει από οικονομικές δυσκολίες και από τον εμφύλιο που είχε αφήσει η Μεσοπολεμική Ελλάδα, να λέει δυνατά «Δεν υποχωρούμε».
Ο κόσμος στα χαρακώματα και στους δρόμους
Μέσα σε λίγες ώρες, οι Έλληνες έπρεπε να προσαρμοστούν σε έναν νέο, αμείλικτο κόσμο. Οι άντρες στρατολογήθηκαν και πήγαν στα βουνά της Ηπείρου, οι γυναίκες στα σπίτια τους προσπαθούσαν να καλύψουν τις ανάγκες της οικογένειας, ενώ η πόλη ζούσε ανάμεσα στη σιωπή και στο άγχος. Μπορείς να φανταστείς το πώς ένας απλός αγρότης ή δάσκαλος, που δεν είχε καμία εμπειρία πολέμου, έπρεπε να σηκώσει όπλο και να υπερασπιστεί τη χώρα του; Αλλά η ψυχή του Έλληνα εκείνη τη στιγμή ήταν ατρόμητη. Στους δρόμους ακούγονταν φωνές ενθουσιασμού και φόβου ταυτόχρονα, όλοι ήξεραν ότι κάτι ιστορικό συνέβαινε το οποίο θα γραφόταν στην ιστορία και κάθε ηγέτης θα το παραδεχόταν.
Μάχες στα βουνά και η ελληνική καρδιά
Ο πόλεμος στην Ήπειρο ήταν σκληρός. Οι Ιταλοί είχαν αριθμητική υπεροχή και καλύτερο εξοπλισμό, αλλά οι Έλληνες υπερασπιστές είχαν κάτι που κανένα όπλο δεν μπορεί να αγοράσει, πάθος και γνώση της γης τους. Κάθε μικρή νίκη, γέμιζε τον ελληνικό λαό υπερηφάνεια. Και μέσα σε όλα αυτά, οι απλοί πολίτες έστελναν τρόφιμα, φάρμακα και κουράγιο, δείχνοντας ότι ο πόλεμος δεν ήταν μόνο στις μάχες ήταν σε κάθε σπίτι, σε κάθε χωριό, σε κάθε καρδιά.
Το «Όχι» που αντηχεί μέχρι σήμερα
Η 28η Οκτωβρίου δεν ήταν μόνο μια ημερομηνία, ήταν ένα μάθημα θάρρους και ενότητας. Η Ελλάδα μπήκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με αξιοπρέπεια και περηφάνια κάνεις δεν δίστασε. Το «Όχι» έγινε σύμβολο της αντίστασης και της αλληλεγγύης, ένα μήνυμα πως ακόμα και απέναντι σε δυνάμεις που φαίνονται ακαταμάχητες, μια μικρή χώρα μπορεί να πει «Δεν παραδίδομαι» αρκεί να το λέει η ψυχή της. Κι αν κοιτάξεις γύρω σου σήμερα, μπορεί να αναρωτηθείς, πόσες φορές η ίδια τόλμη λείπει στις δύσκολες αποφάσεις; Κι όμως, εκείνο το πρωινό, η Ελλάδα απέδειξε ότι το «όχι» μπορεί να γράψει ιστορία.
Και τελικά, δεν λίγο ειρωνικό μια λέξη, ένα απλό «Όχι», να σταθεί πιο δυνατό από στρατούς, όπλα και στρατηγικά σχέδια; Κι όμως, σήμερα, πολλές φορές οι ίδιοι άνθρωποι που θαυμάζουν εκείνο το θάρρος, φοβούνται να πουν «Όχι» στις μικρές τους μάχες της καθημερινότητας. Η 28η Οκτωβρίου μάς θυμίζει ότι το θάρρος δεν χρειάζεται πάντα κανόνια μερικές φορές, αρκεί μια λέξη που ξεκινά από την καρδιά.
Χρόνια Πολλά Ελλάδα