Ακυρώθηκε η συνάντηση Βρυξελλών: Ο Ζελένσκι επιστρέφει με άδεια χέρια – Το διπλωματικό χάος μετά το αδιέξοδο Μόσχας

Μια αιφνιδιαστική ακύρωση, ένας πρόεδρος που επιστρέφει στο Κίεβο χωρίς απαντήσεις, και δύο αμερικανοί διαπραγματευτές που – σύμφωνα με το Κρεμλίνο – «υποσχέθηκαν» να πετάξουν κατευθείαν στην Ουάσιγκτον. Η προγραμματισμένη συνάντηση στις Βρυξέλλες μεταξύ του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και της αμερικανικής αντιπροσωπείας – Στιβ Γουίτκοφ (ειδικός απεσταλμένος Τραμπ) και Τζάρεντ Κούσνερ (γαμπρός Τραμπ) – ακυρώθηκε χωρίς εξήγηση, αφήνοντας πίσω ερωτηματικά και διπλωματικό αμηχανία. Τι πραγματικά συνέβη; Και γιατί ο Ζελένσκι μένει στο σκοτάδι μετά από πέντε ώρες συνομιλιών ΗΠΑ-Ρωσίας που δεν οδήγησαν πουθενά;

Η ακύρωση που δεν εξηγήθηκε

Η συνάντηση ακυρώθηκε αιφνιδιαστικά, με τον Ζελένσκι να επιστρέφει στην Ουκρανία ενώ το Κρεμλίνο ισχυρίζεται ότι ο Γουίτκοφ και ο Κούσνερ υποσχέθηκαν να πετάξουν απευθείας στην Ουάσιγκτον. Ο λόγος της ακύρωσης δεν έχει γίνει γνωστός – μια σιωπή που μόνο καλά νέα δεν μαρτυρά.

Σύμφωνα με το Axios, οι Γουίτκοφ και Κούσνερ επρόκειτο να ενημερώσουν τον Ζελένσκι για τα αποτελέσματα των πεντάωρων συνομιλιών τους με τον Πούτιν στη Μόσχα. Αυτό που επρόκειτο να ακούσει ο Ουκρανός πρόεδρος, προφανώς, δεν ήταν κάτι που θα άξιζε τον κόπο της μετάβασης.

Πέντε ώρες στη Μόσχα – και τίποτα

Η Ρωσία και οι ΗΠΑ δεν κατέληξαν σε κανένα συμβιβασμό μετά από σχεδόν πέντε ώρες συνομιλιών για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, δήλωσε ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ, παρά το γεγονός ότι χαρακτήρισε τις συζητήσεις «πολύ χρήσιμες και ουσιαστικές».

Μεταφράζοντας από τα διπλωματικά: Οι δύο πλευρές μίλησαν για πέντε ώρες χωρίς να συμφωνήσουν σε τίποτα. Ο Ουσάκοφ επιβεβαίωσε ότι το εδαφικό και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία παραμένουν τα δύο σημαντικά σημεία διαφωνίας μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.

Τα τέσσερα «νέα» έγγραφα

Συζητήθηκαν αρκετές επιλογές για ένα ουκρανικό σχέδιο επίλυσης της σύγκρουσης, όχι μόνο το σχέδιο του Τραμπ, αλλά και τέσσερα άλλα έγγραφα. Η πλευρά των Αμερικανών έφερε στο τραπέζι τέσσερα νέα έγγραφα σε σχέση με το αρχικό πλάνο των 28 σημείων που είχε καταρτίσει η κυβέρνηση Τραμπ.

Το ερώτημα είναι: Αν το αρχικό σχέδιο δεν λειτουργούσε, γιατί να φέρεις τέσσερα επιπλέον; Η απάντηση: Επειδή κανένα από αυτά δεν λειτουργεί.

Η Ρωσία δεν αποδέχτηκε το σχέδιο Τραμπ από τα τέσσερα αναθεωρημένα έγγραφα, με τον Ουσάκοφ να αναφέρει ως κύριο σημείο διαφωνίας το εδαφικό ζήτημα.

Γεωπολιτικές επιπτώσεις: Η Ευρώπη στο περιθώριο (πάλι)

1. Ο Ζελένσκι μένει εκτός loop

Η ακύρωση της συνάντησης δεν είναι απλώς μια διπλωματική αγένεια. Είναι μήνυμα: Ο Ζελένσκι δεν έχει θέση στο τραπέζι των αποφάσεων. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία συζητούν, και η Ουκρανία απλώς θα ενημερωθεί για το αποτέλεσμα – εφόσον υπάρξει.

Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι περιμένει να επικοινωνήσει με την αμερικανική ομάδα αμέσως μετά τις συνομιλίες με τον Πούτιν και ότι αναμένει σήματα για το αποτέλεσμα. Το πρόβλημα; Τα «σήματα» που έλαβε ήταν προφανώς τόσο αποθαρρυντικά που η συνάντηση ακυρώθηκε.

2. Η Ευρώπη; Ποια Ευρώπη;

Ούτε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος δεν συμμετείχε στις συνομιλίες Μόσχας. Η Ευρώπη – που υποτίθεται είναι ο κύριος εγγυητής ασφαλείας της Ουκρανίας μετά από μια πιθανή συμφωνία – δεν είχε θέση στο τραπέζι. Αυτό είναι η γεωπολιτική έκδοση του «μην ξεχνάς ότι δεν έχεις λόγο εδώ».

Η διαδικασία επαναλαμβάνει το μοτίβο που είδαμε με το σχέδιο των 28 σημείων: Αμερικανο-ρωσικές συνομιλίες, με την Ευρώπη και την Ουκρανία να ενημερώνονται εκ των υστέρων.

3. Ο Πούτιν έχει το χρόνο με το μέρος του

Τα ρωσικά στρατεύματα συνεχίζουν να κερδίζουν έδαφος, ιδιαίτερα στη νοτιοανατολική περιφέρεια του Ντονέτσκ. Σε έναν μήνα τα ρωσικά στρατεύματα απέσπασαν 701 τετραγωνικά χιλιόμετρα από τις ουκρανικές δυνάμεις, τη μεγαλύτερη έκταση από τον Νοέμβριο του 2024.

Η Μόσχα δεν έχει κανέναν λόγο να κάνει παραχωρήσεις. Κάθε μέρα που περνάει χωρίς συμφωνία, η Ρωσία καταλαμβάνει περισσότερο έδαφος. Οι διαπραγματεύσεις είναι απλώς χρονοτριβή – ενώ ο Πούτιν προετοιμάζεται να πάρει ό,τι άλλο θέλει.

Το κόστος της αβεβαιότητας

Κάθε μήνας που συνεχίζεται ο πόλεμος κοστίζει:

Η αβεβαιότητα αποτρέπει επενδύσεις, διατηρεί τις τιμές ενέργειας υψηλές και εμποδίζει την οικονομική ανάκαμψη τόσο της Ουκρανίας όσο και της Ευρώπης.

Ο Ζελένσκι υπό πίεση: «Αποδυνάμωση των κυρώσεων»

Ο Ζελένσκι κατηγόρησε τη Ρωσία πως χρησιμοποιεί τις συνομιλίες για να αποδυναμώσει τις κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας. Και έχει δίκιο.

Η ίδια η ύπαρξη διαπραγματεύσεων δημιουργεί την εντύπωση ότι «κάτι συμβαίνει» – πράγμα που επιτρέπει στη Ρωσία να πιέσει για άρση κυρώσεων με το επιχείρημα ότι «βρισκόμαστε σε διαδικασία ειρήνης». Στην πραγματικότητα, η Ρωσία απλώς κερδίζει χρόνο για να προελάσει περισσότερο.

Το deal που δεν θα γίνει ποτέ

Οι ΗΠΑ θέλουν μια γρήγορη συμφωνία που θα τους επιτρέψει να στρέψουν την προσοχή τους στην Κίνα. Η Ρωσία θέλει να κρατήσει όλα όσα έκλεψε και να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία δεν θα μπορέσει ποτέ να απειλήσει τη Μόσχα. Η Ουκρανία θέλει να ανακτήσει τα εδάφη της και να εξασφαλίσει εγγυήσεις ότι δεν θα ξαναεπιτεθεί η Ρωσία. Η Ευρώπη... δεν έχει ρωτηθεί τι θέλει.

Αυτό δεν είναι διαπραγμάτευση. Είναι τρεις διαφορετικές ατζέντες που συγκρούονται σε ένα δωμάτιο.

Ο Τραμπ: Ο «artful dealer» που δεν μπορεί να κλείσει deal

Ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε ότι θα τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία «σε 24 ώρες». Έχουν περάσει μήνες από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, και οι διαπραγματεύσεις έχουν καταλήξει σε... πουθενά.

Το πρόβλημα είναι ότι ο Τραμπ προσεγγίζει την εξωτερική πολιτική σαν real estate deal: πιστεύει ότι αρκεί να κάτσεις σε ένα τραπέζι, να βρεις την «win-win» λύση, και όλοι να φύγουν ευχαριστημένοι.

Αλλά αυτό δεν είναι Manhattan. Είναι γεωπολιτική. Και ο Πούτιν δεν είναι ένας ανάδοχος κατασκευών από το Μπρούκλιν. Ο Πούτιν θέλει να γράψει ιστορία – όχι να υπογράψει συμβόλαιο.

Η αδυναμία του Τραμπ να πιέσει τον Πούτιν

Ο Τραμπ αρνείται να απειλήσει τη Ρωσία με αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία αν δεν υπάρξει συμφωνία. Αντίθετα, έχει διακόψει την δωρεάν παροχή όπλων και πιέζει την Ουκρανία να κάνει παραχωρήσεις.

Αυτό μεταφράζεται ως: «Διαπραγματεύομαι χωρίς χαρτιά στο χέρι». Και ο Πούτιν το ξέρει.

Συμπέρασμα: Ο Ζελένσκι περιμένει, η Ευρώπη παρακολουθεί, ο Πούτιν προελαύνει

Η ακύρωση της συνάντησης στις Βρυξέλλες είναι συμπτωματική μιας βαθύτερης αποτυχίας: Η Δύση δεν μπορεί να συμφωνήσει σε μια στρατηγική για την Ουκρανία. Οι ΗΠΑ θέλουν γρήγορο deal, η Ευρώπη θέλει «στρατηγική αυτονομία» αλλά δεν τολμάει να την υλοποιήσει, και η Ουκρανία παλεύει να επιβιώσει με όλο και λιγότερη υποστήριξη.

Εν τω μεταξύ, ο Πούτιν κάθεται άνετα στο Κρεμλίνο, γνωρίζοντας ότι το χρόνος δουλεύει υπέρ του. Κάθε μέρα που περνάει, η Ρωσία κερδίζει περισσότερο έδαφος. Κάθε ακυρωμένη συνάντηση, κάθε αποτυχημένη διαπραγμάτευση, κάθε «χρήσιμη αλλά όχι παραγωγική» συζήτηση τον φέρνει πιο κοντά στον στόχο του: Μια Ουκρανία μικρότερη, αδύναμη και αποκομμένη από τη Δύση.

Ο Ζελένσκι επιστρέφει στο Κίεβο με άδεια χέρια. Η Ευρώπη παρακολουθεί από τις κερκίδες. Και ο πόλεμος συνεχίζεται – όχι επειδή δεν υπάρχει λύση, αλλά επειδή κανείς δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει το πραγματικό κόστος για να την επιτύχει.