Για δεκαετίες τα αεροσκάφη Canadair υπήρξαν ο βασικός αεροπορικός στόλος πυρόσβεσης της Ελλάδας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 μέχρι σήμερα, τα αεροσκάφη αυτά επιχειρούν σε δεκάδες πυρκαγιές κάθε καλοκαίρι. Σήμερα όμως ο στόλος έχει γεράσει, ο αριθμός των διαθέσιμων αεροσκαφών έχει μειωθεί και η αντικατάστασή τους παραμένει εκκρεμής.
Η αρχή και ο αποδεκατισμός του εναέριου στόλου κατά των πυρκαγιών
Η απόκτηση των πρώτων Canadair CL-215 έγινε το 1974, όταν η Πολεμική Αεροπορία προχώρησε σε προμήθεια 12 αεροσκαφών, τα οποία συμπληρώθηκαν με τρία ακόμη το 1975. Το πρόγραμμα αγοράς είχε στόχο να καλύψει την αυξανόμενη ανάγκη για εναέρια μέσα σε μια περίοδο που οι δασικές πυρκαγιές γίνονταν πιο συχνές και πιο εκτεταμένες. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ενέκρινε την προμήθεια 12 νεότερων CL-415, με μεγαλύτερη χωρητικότητα νερού και βελτιωμένα χαρακτηριστικά πτήσης.
Από το 1974 έως το 2010 ο στόλος Canadair επιχειρούσε σχεδόν πλήρης. Σταδιακά όμως, η έλλειψη συστηματικής συντήρησης και η δυσκολία εύρεσης ανταλλακτικών οδήγησαν σε μείωση της διαθεσιμότητας. Το 2018 μόλις 9 από τα 27 αεροσκάφη μπορούσαν να επιχειρήσουν ταυτόχρονα. Το καλοκαίρι του 2023, με τις μεγάλες πυρκαγιές η Πολεμική Αεροπορία είχε στη διάθεσή της λιγότερα από 8 επιχειρησιακά Canadair, με αποτέλεσμα να ζητηθεί βοήθεια από Γαλλία και Ιταλία. Η φθορά του χρόνου είναι εμφανής, καθώς πολλά CL-215 έχουν ξεπεράσει τις 40.000 ώρες πτήσης.
Πολιτικές αποφάσεις και καθυστερήσεις καθόρισαν το μέλλον του στόλου
Η απόφαση για την αρχική αγορά ελήφθη επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή, με την εισήγηση του τότε Υπουργού για την ενίσχυση των πυροσβεστικών δυνάμεων. Στις αρχές του 2000, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος ενέκρινε την αγορά των CL-415, επενδύοντας σε τεχνολογία που τότε θεωρούταν αξιόπιστη και ανθεκτική. Τα τελευταία χρόνια, οι αποφάσεις για αντικατάσταση του στόλου έχουν καθυστερήσει, κυρίως λόγω δημοσιονομικών περιορισμών και προτεραιοτήτων που στράφηκαν σε άλλους τομείς.
Επιπτώσεις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές από τη μειωμένη διαθεσιμότητα
Η μειωμένη διαθεσιμότητα αεροσκαφών οδηγεί σε καθυστερημένη επέμβαση των αεροσκαφών στις πυρκαγιές. Η εξάρτηση από δανεικά αεροπλάνα αυξάνει την αβεβαιότητα, αφού η διαθεσιμότητά τους εξαρτάται από την κατάσταση στις χώρες που τα παρέχουν. Κοινωνικά, η έλλειψη μέσων επιβαρύνει τους πυροσβέστες και τους εθελοντές θέτοντάς τους σε κίνδυνο, ενώ οικονομικά οι καταστροφές κοστίζουν πολλαπλάσια από την επένδυση σε νέα μέσα. Μακροπρόθεσμα, η απώλεια δασών μειώνει την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων και επιβαρύνει το κλίμα.
Φωτιές και Αναμονή: Όταν τα αεροπλάνα Σαπίζουν
Κάθε καλοκαίρι, οι φωτιές πλησιάζουν τα σπίτια σου, ενώ ο στόλος Canadair σαπίζει στα αεροδρόμια. Η καθυστέρηση στην αντικατάσταση των αεροσκαφών δεν είναι «τυχαίο γεγονός» είναι επιλογή. Κάθε δάσος που καίγεται, κάθε περιουσία που χάνεται, κάθε ευρώ που ξοδεύεται για καταστροφές αντί για πρόληψη, είναι το αποτέλεσμα της ανικανότητας ή της αδιαφορίας όσων αποφασίζουν. Η προστασία της ζωής και του περιβάλλοντος δεν είναι πολυτέλεια είναι ευθύνη που κάποιοι αρνούνται να αναλάβουν.