Από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991, μέχρι και σήμερα υπάρχουν εντάσεις στις σχέσεις Ρωσίας και Ουκρανίας . Η κατάσταση όμως ξέφυγε το 2014 με την ανατροπή της ουκρανικής κυβέρνησης, η οποία οδήγησε στη στρατιωτική παρέμβαση της Ρωσίας στην περιοχή του Ντονμπάς και την προσάρτηση της Κριμαίας.
Έκτοτε διακόπηκαν οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών αποσύροντας η κάθεμια τον πρέσβη της. Ωστόσο, το 2022 οι σχέσεις από ψυχρές θερμάνθηκαν απότομα, με αφορμή την πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα στις 24 Φεβρουαρίου, του ίδιου έτους να ξεκινήσει ο πόλεμος με εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη έως και σήμερα, με τα δύο κράτη να μην υποχωρούν από τις θέσεις τους για την επίτευξη μιας ουσιαστικής ειρήνης.
Βασικά στοιχεία ανάλυσης
- Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ
- Η ΡΩΣΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ
- ΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ
Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ
Η Ουκρανία ως ένα κράτος που έχει δεχτεί εισβολή επιδιώκει την ανάκτηση των κατεκτημένων εδαφών της: Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα από τη Ρωσία, ενώ χαρακτηρίζει προπαγάνδα τους ισχυρισμούς του Πούτιν για ανεξάρτητα κράτη.
Πιο συγκεκριμένα ο πρόεδρος Ζελένσκι δηλώνει ανοιχτά την επιθυμία του για επιστροφή των συνόρων του 2014, που περιλαμβάνουν και την περιοχή της Κριμαίας. Χαρακτηριστική είναι η φράση που έχει πει, τόσο στο λαό της Ουκρανίας, όσο και στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ), πως «Θα ανακτήσουμε τα χαμένα μας εδάφη». Ταυτόχρονα ο Ζελένσκι δεν είναι πρόθυμος να υπογράψει καμία συνθήκη ειρήνης αν δεν εξασφαλίσει το δικαίωμα της Ουκρανίας για ένταξη της χώρας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, εάν οι πολίτες της το επιθυμούν.
Η ΡΩΣΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ
Η Ρωσία χαρακτηρίζει την εισβολή, ως “στρατιωτική επέμβαση σωτηρίας” των ρωσόφωνων πληθυσμών της Ανατολικής Ουκρανίας, από το “δικτατορικό” καθεστώς του Κιέβου, όπως και χαρακτηρίζει την κυβέρνηση Ζελένσκι. Μάλιστα, το Σεπτέμβριο του 2022 ο πρόεδρος Πούτιν με τη διοργάνωση δημοψηφίσματος προσάρτησε στη χώρα του τις περιοχές που έχει κατακτήσει η Ρωσία, μέχρι στιγμής, στον πόλεμο.
Είναι ξεκάθαρο, πως η Μόσχα, όχι μόνο δεν διατίθεται να δεχτεί την επιστροφή των εδαφών: Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, αλλά διεκδικεί και την αναγνώριση της Κριμαίας, ως ρωσικό έδαφος που προσάρτησε το 2014 . Ταυτόχρονα όμως, ο Πούτιν επιθυμεί να διασφαλίσει, ότι η Ουκρανία δεν θα αποτελέσει ποτέ, μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, ούτως ώστε να διαφυλάξει την εδαφική ακεραιότητα της Ρωσίας.
ΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ
Από τη στιγμή που ξεκίνησε ο πόλεμος, μέχρι και σήμερα η διεθνής κοινότητα αναζητά τρόπους για την επίτευξη μιας ουσιαστικής ειρήνης, μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Στις 28 Φεβρουαρίου του 2022, τέσσερις μέρες μετά την έναρξη των εχθροπραξιών, ξεκίνησαν οι πρώτες συνομιλίες των δύο εθνών στη γειτονική Λευκορωσία, χωρίς όμως να προκύψει κάποιο αποτέλεσμα. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους η Τουρκία αναλαμβάνει τον ρόλο του μεσολαβητή για Κίεβο και Μόσχα, καλώντας τις δύο πλευρές στην Κωνσταντινούπολη για διαπραγματεύσεις.
Παρόλο που έγιναν κινήσεις για υποχωρήσεις, τόσο από τη Ρωσία, όσο και από την Ουκρανία δεν επετεύχθη καμία ουσιαστική συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. Μάλιστα με την προσάρτηση των κατεχόμενων περιοχών από το Κρεμλίνο, ο Ζελένσκι έκανε αίτηση για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα τη διακοπή των συνομιλίων. Το 2023 πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις σε Δανία, Σαουδική Αραβία και Μάλτα, στις οποίες τέθηκε σε συζήτηση ειρηνευτικό σχέδιο του Ζελένσκι, από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία. Ωστόσο, η απουσία της Ρωσίας από τις συναντήσεις κατέστησε αδύνατη οποιαδήποτε συμφωνία.
Τον Φεβρουάριο του 2025 ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Τράμπ κάλεσε τον Ζελένσκι στο Οβάλ γραφείο, με σκοπό την άσκηση πίεσης στο Κίεβο για τον τερματισμό του πολέμου, διακόπτοντας προσωρινά την παροχή στήριξης. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Τράμπ προς τον Ζελένσκι « Τζογάρεις με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο ». Από τον Μάρτιο εως και τον Αύγουστο του ίδιου έτους οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας συνεχίζονταν, σε ουδέτερα εδάφη, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, εκτός από συμφωνίες για εκεχειρίες ολίγης διάρκειας και ανταλλαγής ομήρων. Στις 15 Αυγούστου του 2025, πραγματοποιήθηκε στην Αλάσκα η συνάντηση των Πούτιν και Τράμπ για τον τερματισμό του πολέμου.
Ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε ειρηνευτικό σχέδιο, στο οποίο η Ουκρανία θα παραδώσει την περιοχή του Ντονμπάς και η Ρωσία θα αποχωρήσει από Χερσώνα και Ζαπορίζια. Παρόλο που οι δύο πρόεδροι δεν κατέληξαν σε κάποια συμφωνία, ο Τύπος κάνει ήδη λόγο για νίκη Πούτιν τρείς μέρες μετά τις διαπραγματεύσεις στην Αλάσκα ο Τράμπ συναντήθηκε, στον Λευκό Οίκο, με τον Ζελένσκι, επτά Ευρωπαίους ηγέτες και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ. Εκεί ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε λόγο για εγγυήσεις ασφαλείας για την επόμενη μέρα στην Ουκρανία, τις οποίες θα αναλάβει Ευρώπη με συντονισμό από τις ΗΠΑ, ενώ Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ ξεκαθάρισε πως δεν θα υπάρξει ένταξη της Ουκρανίας στη συμμαχία, αλλά θα τηρηθούν οι εγγυήσεις του άρθρου 5.
Όσον αφορά το θέμα των εδαφών, ο Τράμπ ανέφερε το ενδεχόμενο για παραχωρήσεις από πλευρά της Ουκρανίας, με την Ευρώπη να τονίζει, πως δεν πρέπει να υπάρξουν πιέσεις σε αυτό το θέμα για την επίτευξη της ειρήνης. Τέλος αποφασίστηκε ότι θα πραγματοποιηθεί μια τριήμερη συνάντηση μεταξύ Τράμπ Πούτιν και Ζελένσκι τις επόμενες εβδομάδες.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Είναι γεγονός, ότι μετά από τρία χρόνια αιματηρού πολέμου αρχίζει να φαίνεται λευκός καπνός για την οριστική κατάπαυση πυρός. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επρόκειτο να αναφερθούν οι επιθυμίες και των δύο πλευρών μη γνωρίζοντας όμως, αν θα επιτευχθεί αυτή τη φορά η ειρήνη. Ανεξάρτητα από ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της τριήμερης συνάντησης Τράμπ, Πούτιν και Ζελένσκι, είναι σημαντικό να υπάρξει μια ουσιαστική συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ούτως ώστε να σταματήσει ο πόλεμος που καθημερινά στερεί τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων.
ΠΗΓΕΣ: Reuters , in.gr , ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ , Huffpost , iefimerida.gr , The independent , euronews .