Διάβασε το, 6,5 λεπτά που αξίζουν.
Σήμερα ξαναχτύπησαν τα κουδούνια μετά από τις διακοπές του καλοκαιριού, για τα μικρά παιδιά τα κουδούνια σηματοδοτούν την έναρξη του ταξιδιού της εκπαίδευσης, ενώ για τα πιο μεγάλα αυτά τα κουδούνια σηματοδοτούν «την αρχή του τέλους». Τα κουδούνια βάρεσαν και μαζί με αυτά ακούσαμε την χαρακτηριστική φράση «μια νέα αρχή», αυτή είναι η ίδια φθαρμένη κασέτα που παίζει κάθε Σεπτέμβρη, λες και αλλάζει κάτι, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για την ίδια σκονισμένη τάξη, το ίδιο κουρασμένο σύστημα, τις ίδιες υποσχέσεις που χάνονται πριν καν τελειώσει το κουδούνι. Πόσες φορές θα ανεχτούμε την ίδια θεατρική πρεμιέρα χωρίς ποτέ να αλλάζει το έργο;
Μυαλά σε Απόθεμα: Η Ελληνική Παπαγαλία ως Βασιλιάς της Τάξης
Ευτυχώς το εκπαιδευτικό σύστημα έχει γερές κολόνες. Γερές κολόνες που βασίζονται πάνω στα θεμέλια της αποστήθισης. Το μάθημα συχνά δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα συνεχές «διάβασε, μάθε το όπως είναι γραμμένο, όχι δίκες σου λέξεις». Οι μαθητές μετατρέπονται σε μηχανές αναπαραγωγής γνώσης, χωρίς ποτέ να τους ζητείται να κατανοήσουν πραγματικά αυτό που διαβάζουν. Η δημιουργικότητα θυσιάζεται καθημερινά στο βωμό της ύλης, ενώ παράλληλα κανένας δεν μιλάει. Το σχολείο δεν εκπαιδεύει μυαλά τα μετατρέπει σε «σκληρούς δίσκους» που γεμίζουν προσωρινά και ύστερα αδειάζουν.
Αυτή η κουλτούρα της παπαγαλίας στερεί από τους νέους τη δυνατότητα να αναπτύξουν κριτική σκέψη, να αμφισβητήσουν, να δημιουργήσουν κάτι δικό τους. Αντί να καλλιεργείται η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, προωθείται η τυφλή συμμόρφωση. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η καινοτομία μοιάζει τόσο μακρινή στην ελληνική κοινωνία; Πώς περιμένουμε να καινοτομήσουν οι νέοι, όταν τους μάθαμε να παπαγαλίζουν αντί να σκέφτονται;
Κουρασμένοι Δάσκαλοι, Κουρασμένα Μυαλά: Το Σχολείο Σέρνεται Στον 21ο Αιώνα
Ας μην τα ρίχνουμε όλα στον απαρχαιωμένο τρόπο διδασκαλίας ο οποίος έχει μείνει στάσιμος από τον 20ο αιώνα. Υπάρχουν καθηγητές που μπαίνουν στην τάξη με το μοναδικό άγχος να περάσει η ώρα. Διδάσκουν μηχανικά, χωρίς όρεξη, σαν να κάνουν μια αγγαρεία. Υπάρχουν όμως και καθηγητές μεγαλύτερης ηλικίας που σκέφτονται περισσότερο το πότε θα έρθει η πολυπόθητη σύνταξη, παρά το αν οι μαθητές κατανοούν το μάθημα. Όλα αυτά δυστυχώς είναι η χαρά του μαθητή.
Μήπως αν αξιολογούνταν σωστά, να ενεργούσαν ακόμα πιο ορθά; Μήπως θα έπρεπε να δοθεί η ευκαιρία σε νέους καθηγητές να διδάξουν μπας και εκσυγχρονιστεί η εκπαίδευση με νέες μεθόδους διδασκαλίας; Αν έχουν την όρεξη.
Φυσικά, υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις καθηγητών που αφιερώνουν χρόνο, βρίσκουν τρόπους να εμπνεύσουν και να μεταδώσουν γνώση και αγάπη για αυτήν. Όμως το σύστημα σπάνια τους επιβραβεύει, αντίθετα, τους αφήνει να καούν μέσα στην ίδια μιζέρια με τους υπόλοιπους. Έτσι όλο και λιγοστεύουν αυτοί οι καθηγητές στα δημοσιά σχολεία και στρέφονται σε εναλλακτικές λύσεις όπως φροντιστήρια και ιδιωτικά σχολεία οπού μπορούν να πράξουν έργο.
Διαδραστικοί Πίνακες, Σιωπηλοί Μάρτυρες της Σπατάλης
Το κράτος αραιά και που προσπαθεί να εκσυγχρονίσει τα σχολεία. Μήπως όμως εστιάζει σε λάθος λεπτομερείς; Τα τελευταία χρονιά σχεδόν όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα αναβαθμίστηκαν με διαδραστικούς πίνακες, οι οποίοι περιμένουν σιωπηλοί, αχρησιμοποίητοι και ξεχασμένοι, σαν σύμβολα σπατάλης. Αυτό γιατί; Γιατί το μεγαλύτερο ποσοστό των καθηγητών δεν γνωρίζει να τους εντάξει στον τρόπο διδασκαλίας. Μην τα ρίχνουμε όλα στους καθηγητές, όντας μεγάλοι ενδεχόμενος να μην έχουν εξοικειωθεί με την τεχνολογία που ραγδαία εξελίσσεται. Το κράτος ουδέποτε δεν μερίμνησε να τους μάθει να χρησιμοποιούν τους διαδραστικούς πίνακες ως μέσο εκπαίδευσης και εκσυγχρονισμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Καθώς και δεν μερίμνησε να υπάρχουν οι αντίστοιχες υποδομές που θα υποτρίξουν την λειτουργεία τους (Internet, καλωδιώσεις). Παιδιά που έχουν γεννηθεί με άλλη κοσμοθεωρία καλούνται να μάθουν “εκπαίδευση του 21ου αιώνα” με μέσα του 20ού.
Αποτέλεσμα; Το σύστημα σπαταλάει χρήματα και χρόνο χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα. Οι νέοι συναντούν καθημερινά εμπόδια που κάνουν τη μάθηση πιο δύσκολη απ’ ό,τι χρειάζεται. Τα όνειρα για καινοτομία και σύγχρονη εκπαίδευση συνθλίβονται κάτω από ξεπερασμένες υποδομές. Τα σχολεία ευκολά θα παρομοιάζονταν από την παρακάτω φράση:
«Αγοράζουμε Ferrari και την αφήνουμε στο γκαράζ γιατί κανείς δεν ξέρει να βάλει μπροστά τον κινητήρα.»
Δωρεάν Παιδεία ή Πανάκριβο Παραμύθι;»
Η «δωρεάν παιδεία» στην Ελλάδα είναι ένα παραμύθι που το ίδιο το κράτος επιμένει να μας σερβίρει. Ως ποτέ θα το τρώμε; Παρά το ότι το σχολείο υποτίθεται ότι προσφέρει εκπαίδευση χωρίς κόστος, η πραγματικότητα είναι άλλη, οι μαθητές αναγκάζονται να πληρώνουν φροντιστήρια για να κατανοήσουν πραγματικά τη γνώση που υποτίθεται ότι λαμβάνουν στο δημόσιο σχολείο. Όταν το «να βγάλω την ύλη» πιέζει, η προχειροδουλειά είναι μονόδρομος. Πως να μην πιέζει όμως, όταν το σχολικό έτος ξεκινάει αρχές Σεπτέμβρη και καθηγητές αναλαμβάνουν καθήκοντα μέσα Οκτώβρη; Και όταν αναλαμβάνουν καλούνται να διδάξουν σε πολυάριθμες τάξης 20+ παιδιών -αντιπαιδαγωγικό-.
Στα φροντιστήρια, αντίθετα, η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική, 5–6 μαθητές ανά τμήμα, πλήρης προετοιμασία και προσοχή στον καθένα. Το κράτος, αντί να εξασφαλίζει μια επαρκή δημόσια εκπαίδευση για όλους, αναγκάζει οικογένειες να ξοδέψουν χιλιάδες ευρώ για να καλύψουν τα κενά που το ίδιο δημιουργεί. Η ανισότητα γεννιέται μέσα από τη φτώχεια των σχολείων και την απουσία υπεύθυνης κρατικής πολιτικής, και κάθε νέα γενιά πληρώνει ακριβά για την «δωρεάν» παιδεία που δεν υπάρχει. Ας μην ξεχνιόμαστε, στην ζωή τίποτα δεν είναι δωρεάν. Η δωρεάν παιδεία στην Ελλάδα κοστίζει χιλιάδες ευρώ σε φροντιστήρια και την ευθύνη που έχει το κράτος, την αποποιείται.»
Πανελλήνιες: Η Μεγάλη Απονομή Τρόμου
Αξίζει να μην λησμονηθεί το «Διαμάντι» της εκπαίδευσης, οι πανελλήνιες. Η Ελλάδα έχει μετατρέψει τις Πανελλήνιες στον μοναδικό «κριτή» που καθορίζει την πορεία χιλιάδων νέων. Τρία χρόνια Λυκείου συμπυκνώνονται σε μια κόλλα χαρτί και τέσσερις ώρες εξετάσεων, σαν να μην υπήρξε τίποτα άλλο. Το άγχος πνίγει, οι κρίσεις πανικού δεν είναι σπάνιες και η πίεση από οικογένεια και σχολείο γίνεται καθημερινή συνθήκη -συνήθεια που θεωρείται φυσιολογική-. Όλο το Λύκειο λειτουργεί ως προθάλαμος των εξετάσεων, ενώ η μάθηση χάνει τη γοητεία της και το σχολείο γίνεται φυλακή οπού στις 8:15 «πέφτουν τα μάνταλα βαριά».
Η ψυχολογία των μαθητών υποφέρει ασταμάτητα, η αγωνία για το μέλλον μετατρέπεται σε βαριά σκιά που ακολουθεί κάθε τους κίνηση. Οι στιγμές δημιουργικότητας εξαφανίζονται, η κριτική σκέψη παραγκωνίζεται και η αίσθηση ότι η αξία τους μετριέται μόνο από μία εξέταση βαραίνει κάθε τους σκέψη. Το ελληνικό Λύκειο είναι σαν να ζεις τρία χρόνια σε αναμονή εκτέλεσης με την ημερομηνία των Πανελληνίων να κρέμεται πάνω σου.
Η Τελευταία Σανίδα Σωτηρίας… ή Ξυπνάμε ή Χανόμαστε!!!
Το ελληνικό σχολείο δεν εκπαιδεύει, φυλακίζει, πνίγει τη φαντασία των παιδιών μέσα σε παλιά βιβλία και τους διδάσκει να υπακούν χωρίς να σκέφτονται, τους λέει ότι η αξία τους μετριέται με μία γραμμή, σε ένα χαρτί. Αν αυτή είναι η παιδεία, τότε κάθε χρόνο εδώ και δεκαετίες παράγουμε γενιές φοβισμένων υπαλλήλων, χωρίς όραμα, χωρίς δύναμη να αμφισβητήσουν, χωρίς όρεξη να ονειρευτούν. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται άλλο να προσπαθεί να μαζέψει τα αμάζευτα, χρειάζεται επανάσταση στην εκπαίδευση πριν σβήσει κι ο τελευταίος νεαρός που τολμά να σκεφτεί.