Τα τελευταία χρόνια ακούμε συνεχώς ότι οι ανεμογεννήτριες θα φέρουν φθηνό ρεύμα, καθαρή ενέργεια και ενεργειακή ανεξαρτησία. Πολιτικοί και ΜΜΕ τις παρουσιάζουν σαν τη μεγάλη λύση για το μέλλον της ενέργειας. Στις φωτογραφίες φαίνονται τεράστιες τουρμπίνες να γυρίζουν πάνω σε λόφους και θάλασσες, σαν εικόνα επιτυχίας και προόδου. Στην καθημερινότητα, όμως, οι πολίτες δεν βλέπουν ουσιαστικά οφέλη. Οι λογαριασμοί του ρεύματος συνεχίζουν να αυξάνονται και η ενεργειακή αυτονομία παραμένει μακριά.
Φθηνό ρεύμα ή αέρας κοπανιστός;
Οι ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά παρουσιάζονται ως το μέλλον της καθαρής ενέργειας. Υποστηρίζεται ότι θα μειώσουν την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και θα δώσουν φθηνό ρεύμα στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Στην πράξη, όμως, πολλά από τα έργα δεν αποδίδουν όπως περιμέναμε. Χωρίς υποδομές αποθήκευσης ή προηγμένα δίκτυα, μεγάλο μέρος της ενέργειας δεν φτάνει ποτέ στους καταναλωτές ή πωλείται στο εξωτερικό σε χαμηλές τιμές. Οι πολίτες καλούνται να πληρώνουν για κάτι που δεν αξιοποιείται πλήρως, ενώ η χώρα δεν μειώνει ουσιαστικά την εξάρτηση από εισαγόμενο καύσιμο.
Καθυστερήσεις και μισοτελειωμένα έργα: Η ενέργεια που δεν φτάνει
Πολλά έργα καθυστερούν ή λειτουργούν με προβλήματα. Τα δίκτυα που συνδέουν τις ανεμογεννήτριες με το κεντρικό σύστημα δεν ολοκληρώνονται εγκαίρως, ενώ τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας δεν επαρκούν για να κρατήσουν την περίσσεια ενέργεια που παράγεται όταν φυσάει πολύ. Οι καθυστερήσεις και οι ημιτελείς εγκαταστάσεις σημαίνουν ότι η επένδυση σε ενέργεια δεν αποδίδει πλήρως και το όφελος για τον πολίτη είναι περιορισμένο.
Όταν η εικόνα κρύβει την πραγματικότητα
Οι φωτογραφίες και τα βίντεο των αιολικών πάρκων δημιουργούν την εντύπωση ότι όλα λειτουργούν τέλεια. Στην πράξη, όμως, η καθημερινή εμπειρία δείχνει κάτι διαφορετικό. Η παραγωγή ενέργειας είναι ασταθής και οι πολίτες συνεχίζουν να βλέπουν υψηλούς λογαριασμούς. Η διαφορά ανάμεσα στο αφήγημα που προβάλλεται και στην πραγματική απόδοση των έργων είναι τεράστια. Η φούσκα των ανεμογεννητριών φαίνεται να είναι περισσότερο θέμα επικοινωνίας παρά ουσιαστικής λύσης.
Πράσινη εικόνα, γκρι πραγματικότητα
Οι ανεμογεννήτριες υποτίθεται ότι προστατεύουν το περιβάλλον, μειώνοντας τις εκπομπές ρύπων. Στην πράξη, η παραγωγή τους απαιτεί μεγάλες πρώτες ύλες και η συντήρηση των πάρκων προκαλεί επιπλέον κόστος και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Πολύ συχνά, η όποια περιβαλλοντική ωφέλεια επισκιάζεται από τα προβλήματα στη λειτουργία και τη διαχείριση της παραγόμενης ενέργειας.
Πράσινο θέαμα ή μαύρη πραγματικότητα
Μήπως η “πράσινη επανάσταση” είναι περισσότερο θέαμα παρά ουσιαστική λύση; Ποιοι ωφελούνται πραγματικά από τις ανεμογεννήτριες: οι πολίτες ή οι επενδυτές; Πόσο αξίζει η υπόσχεση για φθηνό ρεύμα, όταν οι λογαριασμοί συνεχίζουν να αυξάνονται, τα δίκτυα δεν αξιοποιούν πλήρως την παραγόμενη ενέργεια και τα έργα καθυστερούν; Μήπως η φούσκα των ανεμογεννητριών είναι πιο “πράσινη” στις φωτογραφίες και πολύ λιγότερο στην καθημερινή πραγματικότητα, αφήνοντας τους πολίτες να πληρώνουν το τίμημα;