Εμπορικός Πόλεμος ΗΠΑ-Κίνα: Δασμοί 100% και Κρίση στα Σπάνια Μέταλλα

Νέα κλιμάκωση με απειλές για 130% συνολικούς δασμούς στις 1 Νοεμβρίου

Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας μπαίνει σε επικίνδυνη φάση τον Οκτώβριο 2025, με τον Πρόεδρο Trump να απειλεί επιβολή επιπλέον δασμών 100% στα κινεζικά προϊόντα πάνω από τους ήδη υπάρχοντες 30%, φτάνοντας το συνολικό ποσοστό στο 130%. Η κλιμάκωση ξεκίνησε στις 9 Οκτωβρίου όταν το Πεκίνο ανακοίνωσε ευρείς περιορισμούς στην εξαγωγή σπάνιων γαιών πριν από μια προγραμματισμένη συνάντηση Trump-Xi Jinping στη Σύνοδο Κορυφής APEC στη Νότια Κορέα.

Η Στρατηγική των σπάνιων γαιών

Η Κίνα κατέχει μονοπώλιο στα κρίσιμα μέταλλα σπάνιων γαιών, ελέγχοντας το 70% της παγκόσμιας παραγωγής και εκτιμώμενο 90% της επεξεργασίας αυτών των ορυκτών. Στις 9 Οκτωβρίου, η Κίνα ανακοίνωσε με την "ανακοίνωση αριθμός 61 του 2025" αυστηρούς ελέγχους εξαγωγών σε 12 από τα 17 σπάνια μέταλλα, συμπεριλαμβανομένων του holmium, erbium, thulium, europium και ytterbium.

Αυτά τα υλικά είναι απαραίτητα για την κατασκευή μαγνητών που χρησιμοποιούνται σε αμερικανικά όπλα όπως τα μαχητικά F-35, πυραύλους Tomahawk και drones Predator, καθώς και σε ηλεκτρικά οχήματα, ρομποτική και ημιαγωγούς. Η εξάρτηση των ΗΠΑ από κινεζικές εισαγωγές καθιστά αυτόν τον τομέα εξαιρετικά ευαίσθητο.

Χρονολόγιο Δασμών 2025: Από την Ανακωχή στην Κρίση

Η τρέχουσα ανακωχή 90 ημερών έχει προγραμματιστεί να λήξει γύρω στις 9 Νοεμβρίου, αλλά οι πρόσφατες κινήσεις της Κίνας σχετικά με τα σπάνια μέταλλα έχουν θέσει αυτή την παύση σε άμεσο κίνδυνο.

Trump: "Οι Υψηλοί Δασμοί Δεν Είναι Βιώσιμοι"

Στις 17 Οκτωβρίου, ο Trump δήλωσε ότι τα υψηλά επίπεδα δασμών που απειλούνται δεν είναι "sustainable" (βιώσιμα), σηματοδοτώντας πιθανό χώρο διαπραγμάτευσης. Ωστόσο, η απειλή για επιβολή επιπλέον 100% δασμών από την 1η Νοεμβρίου παραμένει σε ισχύ, με το Λευκό Οίκο να προειδοποιεί ότι η εφαρμογή εξαρτάται από τις επόμενες κινήσεις του Πεκίνου.

Μη Δασμολογικά Εμπόδια: Η Νέα Μάχη

Πέρα από τους δασμούς, η διαφωνία έχει μετατοπιστεί σε μη δασμολογικά εμπόδια. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν στις 14 Οκτωβρίου την επιβολή τελών λιμένων σε κινεζικά πλοία:

Πίνακας Τελών Λιμένων

Η Κίνα ανταπάντησε άμεσα με παρόμοια τέλη σε αμερικανικά πλοία που προσεγγίζουν κινεζικούς λιμένες, ενώ το Υπουργείο Μεταφορών ανακοίνωσε ότι θα αντιστοιχίσει την αύξηση των τελών που προγραμματίζουν οι ΗΠΑ.

Η Αντεπίθεση της Κίνας

Πέρα από τα σπάνια μέταλλα και τα τέλη λιμένων, η Κίνα:

• Ξεκίνησε αντιμονοπωλιακή έρευνα στην αμερικανική Qualcomm
• Επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές μπαταριών λιθίου και συνθετικών ανόδων γραφίτη
• Πρόσθεσε 14 ξένες οντότητες στη λίστα "αναξιόπιστων οντοτήτων"
• Σταμάτησε τις αγορές αμερικανικής σόγιας, παρότι οι εισαγωγές σόγιας το Σεπτέμβριο έφτασαν σε ιστορικό υψηλό 12,9 εκατομμύρια τόνους από τη Βραζιλία

Η Κρίσιμη Συνάντηση Trump-Xi στην APEC

Η προγραμματισμένη συνάντηση των δύο ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής APEC στο Gyeongju της Νότιας Κορέας (31 Οκτωβρίου - 1 Νοεμβρίου 2025) θεωρείται καθοριστική. Θα είναι η πρώτη τους συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο από το 2019 στη Σύνοδο G20 στην Οσάκα.

Παρά τις αρχικές απειλές του Trump να ακυρώσει τη συνάντηση, ο Υπουργός Οικονομικών Scott Bessent επιβεβαίωσε στις 13 Οκτωβρίου ότι η συνάντηση παραμένει σε ισχύ. Σύμφωνα με τον Bessent, υπήρξαν "σημαντικές επικοινωνίες" το Σαββατοκύριακο μεταξύ των δύο πλευρών και οι εντάσεις έχουν "ουσιαστικά αποκλιμακωθεί".

Τι Κρέμεται στη Ζυγαριά

Αναλυτές προειδοποιούν ότι η συνάντηση μπορεί να καθορίσει την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Οι προσδοκίες παραμένουν συγκρατημένες, αλλά ακόμα και μικρά βήματα προόδου θα μπορούσαν να αποφέρουν σημαντικά αποτελέσματα:

• Επέκταση της 90ήμερης ανακωχής δασμών για μεγαλύτερη περίοδο
• Περιορισμένες εξαιρέσεις στις εξαγωγές σπάνιων γαιών για κρίσιμες βιομηχανίες
• Μηχανισμός διαχείρισης διαφορών πνευματικής ιδιοκτησίας
• Κοινή ομάδα εργασίας για την καταπολέμηση της διακίνησης fentanyl

Επιπτώσεις στις Αγορές και την Οικονομία

Οι χρηματιστηριακές αγορές αντέδρασαν έντονα στις εξελίξεις. Όταν ο Trump ανακοίνωσε τα νέα μέτρα στις 10 Οκτωβρίου:

Σύμφωνα με την Goldman Sachs, οι Αμερικανοί καταναλωτές αναμένεται να επωμιστούν πάνω από το 50% του κόστους των δασμών καθώς οι εταιρείες αυξάνουν τις τιμές. Η Tax Foundation εκτιμά ότι οι δασμοί του 2025 θα αυξήσουν τα φορολογικά έσοδα κατά 174,9 δισεκατομμύρια δολάρια, αποτελώντας τη μεγαλύτερη φορολογική αύξηση από το 1993.

Η Δικαστική Μάχη

Ομοσπονδιακά δικαστήρια έχουν κρίνει ότι οι δασμοί που επιβλήθηκαν βάσει του IEEPA (International Emergency Economic Powers Act) είναι παράνομοι. Ωστόσο, παραμένουν σε ισχύ ενώ η υπόθεση εκκρεμεί σε έφεση. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει προγραμματίσει να εξετάσει την υπόθεση Learning Resources v. Trump τον Νοέμβριο 2025, με προφορικές διαδικασίες στις 5 Νοεμβρίου.

Ποιος Κερδίζει από τον Trade War;

Το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ για το οικονομικό έτος 2025 μειώθηκε 2% στα 1,78 τρισεκατομμύρια δολάρια, εν μέρει λόγω αύξησης των εσόδων από δασμούς. Ωστόσο, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι το πραγματικό κόστος μεταφέρεται στους καταναλωτές μέσω υψηλότερων τιμών.

Η Κίνα, από την άλλη, φαίνεται να είναι σε θέση να αντέξει μεγαλύτερο οικονομικό πόνο από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με αναλυτές. Το Πεκίνο έχει διαφοροποιήσει τις εμπορικές του σχέσεις, με τις εισαγωγές σόγιας από τη Βραζιλία να φτάνουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Συμπέρασμα: Κρίσιμες Ημέρες Μπροστά

Η επόμενη εβδομάδα θα είναι καθοριστική για τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας και τη διεθνή οικονομία. Με την προθεσμία της 1ης Νοεμβρίου να πλησιάζει και τη συνάντηση APEC να πραγματοποιείται την ίδια περίοδο, οι δύο οικονομικές υπερδυνάμεις βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι.

Η ικανότητα του Trump και του Xi να βρουν κοινό έδαφος θα καθορίσει όχι μόνο τις διμερείς σχέσεις αλλά και τη σταθερότητα των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων, τη δυναμική των τεχνολογικών αγορών και την πορεία της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης για το 2026.

Κλειδικές Λέξεις SEO: US China trade war, tariff war 2025, Trump tariffs China, rare earth elements, APEC summit 2025, international trade tensions, reciprocal tariffs, trade deficit, supply chain disruption, economic sanctions China, bilateral trade negotiations, port fees tariffs, semiconductor trade war, global economy impact, Trump Xi meeting