Κομμένη στα δύο η Ελλάδα: Οι αγρότες ξανά στα μπλόκα – Επεισόδια, συλλήψεις και αδιέξοδο

Με ένταση, επεισόδια και τρεις συλλήψεις ξεκίνησε η νέα κύμα αγροτικών κινητοποιήσεων που έκοψε κυριολεκτικά τη χώρα στα δύο. Εκατοντάδες τρακτέρ έχουν παραταχθεί στις βασικές οδικές αρτηρίες – από τη Νίκαια Λάρισας μέχρι την Καρδίτσα, τον Έβρο και την Κρήτη – με τους αγρότες αποφασισμένους να μείνουν «επ' αόριστον» μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Η κυβέρνηση από την πλευρά της διαμηνύει ότι «οι δρόμοι δεν θα κλείσουν», ενώ η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι μπροστά στο γνώριμο αδιέξοδο: βιοπαλαιστές αγρότες απέναντι σε μια πραγματικότητα που τους ασφυκτιά οικονομικά.

Η πρώτη μέρα: Επεισόδια, τραυματισμοί και τρεις συλλήψεις

Η πρώτη μέρα των αγροτικών κινητοποιήσεων στη Θεσσαλία ξεκίνησε με σοβαρά επεισόδια. Στον Πλατύκαμπο, οι συγκεντρωμένοι αγρότες προσπάθησαν να σηκώσουν μία αστυνομική κλούβα που τους έκλεινε το δρόμο αλλά και να μετακινήσουν ένα περιπολικό. Ακολούθησαν διαπληκτισμοί με τους αστυνομικούς που έκαναν χρήση χημικών.

Συνελήφθησαν τρεις ημεδαποί, οι οποίοι προέβησαν σε έκνομες ενέργειες σε βάρος αστυνομικών και υπηρεσιακού εξοπλισμού – δύο στον Πλατύκαμπο για βία κατά υπαλλήλων, φθορά ξένης ιδιοκτησίας και αντίσταση. Τέσσερις τραυματισμοί σημειώθηκαν – δύο αγρότες και δύο αστυνομικοί, με τον έναν από τους τραυματισμένους αγρότες να είναι αγροτοσυνδικαλιστής.

Οι δύο συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι με προθεσμία για τις 4 Δεκεμβρίου, ενώ το βράδυ της Κυριακής αντιπροσωπεία αγροτών βρέθηκε έξω από το κτίριο της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λάρισας ζητώντας την απελευθέρωσή τους.

Τα αιτήματα: Από την οικονομική ασφυξία στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ

Οι αγρότες διαμαρτύρονται για μια τοξική συνδυασμό προβλημάτων που τους οδηγεί στην οικονομική εξαθλίωση:

1. Το δυσβάσταχτο κόστος παραγωγής

Το τεράστιο κόστος στην ενέργεια για να μπορέσουν να παράγουν, με την τιμή κιλοβατώρας στα 14 λεπτά αντί για τα 7 λεπτά που ζητούν, έχει μετατρέψει την παραγωγή σε επάγγελμα ζημιογόνο. Τα λιπάσματα, τα καύσιμα, τα φάρμακα ζώων – όλα έχουν εκτοξευθεί, ενώ οι τιμές διάθεσης παραμένουν στο πάτωμα.

2. Εξευτελιστικές τιμές προϊόντων

Τα προϊόντα φεύγουν πολύ φθηνά από το χωράφι και τα καταναλώνουν οι ίδιοι οι αγρότες από τα σούπερ μάρκετ σε πολύ ακριβές τιμές. Η διαφορά πηγαίνει στις τσέπες μεταποιητών, εμπόρων και αλυσίδων σούπερ μάρκετ, ενώ ο παραγωγός μένει με ζημιές.

3. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ

Οι αποκαλύψεις για τον ΟΠΕΚΕΠΕ αποκάλυψαν ότι τεράστια ποσά από τις ενισχύσεις αντί να φτάσουν στα χέρια των παραγωγών μπαίνουν στις τσέπες μιας χούφτας επιχειρηματιών, εμπόρων και διαφόρων παρατρεχάμενων της κυβέρνησης. Παράλληλα, ο οργανισμός έχει προχωρήσει σε «στάση πληρωμών», οδηγώντας σε αδιέξοδο χιλιάδες αγροτοκτηνοτρόφους.

Οι αγρότες έβαζαν εδώ και 15 χρόνια αίτημα να συνδεθεί η επιδότηση με την πραγματική παραγωγή, αλλά αντί γι' αυτό βλέπουν χρήματα να πηγαίνουν σε «φαντάσματα» και μεγαλοϊδιοκτήτες.

4. Καθυστερήσεις πληρωμών

Την Παρασκευή πριν από τα μπλόκα πραγματοποιήθηκε μια πληρωμή της βασικής ενίσχυσης και αυτή κουτσουρεμένη, με πολλά λάθη. Οι αγρότες περιμένουν μήνες για χρήματα που νόμιμα τους ανήκουν, ενώ τα λογαριασμοί ρεύματος και οι δόσεις δανείων δεν περιμένουν.

Οικονομικές επιπτώσεις: Το «ξεκλήρισμα» του αγροτικού κόσμου

Η δομική κρίση του αγροτικού τομέα

Η μείωση του αριθμού των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα, το ξεκλήρισμα, είναι μια διαχρονική τάση που παρατηρείται εδώ και δεκαετίες. Δεν πρόκειται για τυχαία εξέλιξη, αλλά για πολιτική επιλογή:

Η ουσία του προβλήματος είναι η πολιτική επιλογή να διασφαλίζεται, πάση θυσία, φθηνό, ακόμα και κάτω του κόστους, προϊόν – πρώτη ύλη για τα μεταποιητικά και εμπορικά μονοπώλια.

Με απλά λόγια: Η κυβέρνηση και η ΕΕ επιλέγουν να διατηρούν τις τιμές χαμηλά για να ευνοούν τις μεγάλες βιομηχανίες τροφίμων, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να χρεοκοπούν οι μικροί αγρότες.

Το κόστος για τα νοικοκυριά

Ο αγώνας των αγροτών είναι αγώνας ενάντια στο δυσβάσταχτο κόστος παραγωγής, ένα κόστος που ξεκινάει από το χωράφι και φτάνει μέχρι τις τσέπες των νοικοκυριών. Όταν οι αγρότες δεν μπορούν να παράγουν, η ακρίβεια επιδεινώνεται – και η Ελλάδα γίνεται πιο εξαρτημένη από εισαγωγές.

Τα δομικά αιτήματα

Οι αγρότες ζητούν άμεση καταβολή όλων των χρωστούμενων, σύνδεση της επιδότησης με την πραγματική παραγωγή, και αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος για το 2025 σε όλα τα προϊόντα που έχουν καταρρεύσει οι τιμές τους κάτω από το κόστος παραγωγής.

Επιπλέον, απαιτούν:

• Κούρεμα χρεών και μακροχρόνια άτοκη περίοδο αποπληρωμής
• Αποζημιώσεις που να καλύπτουν το 100% των ζημιών από φυσικές καταστροφές
• Μείωση της τιμής της κιλοβατώρας στα 7 λεπτά
• Τιμές στόχου για αγροτικά προϊόντα

Γεωπολιτικές και κοινωνικές επιπτώσεις

Ο κίνδυνος ερήμωσης της υπαίθρου

Η συνεχής μείωση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων έχει ευρύτερες επιπτώσεις πέρα από την οικονομία:

Δημογραφική αποψίληση: Όταν οι νέοι αγρότες εγκαταλείπουν τα χωριά, οι αγροτικές περιοχές γερνούν και ερημώνονται.

Εξάρτηση από εισαγωγές: Η Ελλάδα γίνεται πιο ευάλωτη σε διεθνείς κρίσεις – όπως αποδείχτηκε με την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Απώλεια παραδοσιακών καλλιεργειών: Προϊόντα με ταυτότητα τόπου χάνονται, ενώ αντικαθίστανται από μαζική παραγωγή.

Πόλωση κυβέρνησης-αγροτών

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης διαμήνυσε ότι δεν θα επιτραπεί το κλείσιμο των δρόμων, υποστηρίζοντας ότι «είμαστε η κυβέρνηση που έχει ανταποκριθεί στα περισσότερα αιτήματα των αγροτών». Ωστόσο, οι αγρότες απαντούν με σκηνές και στολισμούς στους δρόμους, διαμηνύοντας ότι θα περάσουν Χριστούγεννα στα μπλόκα.

Ο χαρακτηρισμός από τον Πλεύρη ότι «πολλοί αγρότες προκάλεσαν» στα επεισόδια, και η δήλωση Μαρινάκη για «εικόνες που δεν περιποιούν τιμή», ενέτειναν την πόλωση. Από την πλευρά τους, οι αγρότες καταγγέλλουν βία από την αστυνομία – ο αγροτοσυνδικαλιστής Χρήστος Σιδηρόπουλος δηλώνει ότι δέχθηκε χτύπημα από αξιωματικό και νοσηλεύεται με σπασμένο πλευρό.

Η κλιμάκωση απειλεί την κοινωνική συνοχή

Οι αγρότες είναι αποφασισμένοι να παραμείνουν στο μπλόκο και θα πραγματοποιήσουν συνέλευση για τις επόμενες κινήσεις τους. Από την Κρήτη έως τον Έβρο, τα τρακτέρ βγαίνουν στους δρόμους, με κλιμακούμενη ένταση.

Η κατάσταση θυμίζει παλαιότερες αγροτικές εξεγέρσεις – με τη διαφορά ότι τώρα προστίθεται και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, που υπονομεύει την εμπιστοσύνη στο κράτος.

Το αδιέξοδο

Η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με το ίδιο δίλημμα: Αφενός μια κυβέρνηση που υποστηρίζει ότι «έχει κάνει περισσότερα από ποτέ», αφετέρου χιλιάδες αγρότες που δηλώνουν ότι «δεν μπορούν πλέον να ζήσουν από το χωράφι τους». Κάποιος από τους δύο λέει ψέματα – ή, πιο πιθανό, η αλήθεια βρίσκεται στη δομική ανισορροπία του αγροτικού συστήματος.

Χωρίς μείωση του κόστους παραγωγής και εγγυημένες τιμές, καμία επιδότηση δεν αρκεί για να καταστήσει δυνατή την επιβίωση του βιοπαλαιστή αγρότη.

Οι δρόμοι παραμένουν κλειστοί. Τα τρακτέρ παραμένουν παραταγμένα. Και η Ελλάδα – κομμένη στα δύο – περιμένει να δει ποια πλευρά θα υποχωρήσει πρώτη. Μέχρι τότε, οι πολίτες βιώνουν τις επιπτώσεις: καθυστερήσεις, εκτροπές, αβεβαιότητα. Και μια ακόμη υπενθύμιση ότι πίσω από κάθε τομάτα, κάθε λίτρο γάλα και κάθε κιλό σιτάρι υπάρχουν άνθρωποι που παλεύουν να επιβιώσουν.