Οι απειλές για την παγκόσμια οικονομία έκαναν την εμφάνισή τους με ορμή κατά τους πρώτους οκτώ μήνες της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ. Το δασμολογικό σοκ της 2ας Απριλίου, η συνεχιζόμενη διαμάχη για τον έλεγχο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και μία νέα μορφή «κρατικού καπιταλισμού» προκάλεσαν έντονες ανησυχίες στους οικονομικούς κύκλους.
Παρόλα αυτά, η αντίδραση της παγκόσμιας οικονομίας ήταν εκπληκτικά μετριασμένη. Σύμφωνα με τον Οικονομικό Ταχυδρόμο, η παγκόσμια οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται, οι τιμές των μετοχών έχουν εκτοξευθεί και οι φόβοι για τον πληθωρισμό παραμένουν συγκρατημένοι.
Οι λόγοι της ανθεκτικότητας
«Η παγκόσμια οικονομία συνεχίζει να επιδεικνύει σημαντική ανθεκτικότητα εν μέσω αυξημένης πολιτικής αβεβαιότητας», αναφέρουν οι οικονομολόγοι της BNP Paribas, όπως αναφέρει ο Οικονομικός Ταχυδρόμος. Αυτή την ανθεκτικότητα αποδίδουν σε πολλαπλούς παράγοντες: υποστηρικτικές οικονομικές συνθήκες, ισχυρούς ισολογισμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων, την υπόσχεση για αύξηση της παραγωγικότητας μέσω της τεχνητής νοημοσύνης και χαμηλότερες τιμές ενέργειας.
Ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι ότι ένας από τους βαθύτερους πρώιμους φόβους δεν έχει υλοποιηθεί: ο εμπορικός πόλεμος με σταθερά αυξανόμενους δασμούς και μια παύση της παγκόσμιας ναυτιλίας παραμένει ακόμη σενάριο και όχι πραγματικότητα.
Η στάση της Fed και οι επιπτώσεις
Οι προσπάθειες του Τραμπ να επηρεάσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει. Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, υποβάθμισε τον αντίκτυπο στην αγορά από τις εκκλήσεις του Τραμπ να παραιτηθεί, δηλώνοντας ότι δεν βλέπει τους συμμετέχοντες στην αγορά να το λαμβάνουν αυτό υπόψη όσον αφορά τον καθορισμό των επιτοκίων.
Μάλιστα, η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου έχει μειωθεί από περίπου 4,6% όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Τραμπ σε περίπου 4,1% – κίνηση που δεν αποτυπώνει απώλεια εμπιστοσύνης των παγκόσμιων επενδυτών.
Η ευρωπαϊκή συμβολή
Η Ευρώπη συμβάλλει στη γενικότερη σταθερότητα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναβάθμισε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του ΑΕΠ το 2025 στο 1,2% από 0,9%, ενώ η γερμανική οικονομία αναμένεται να σημειώσει άλμα στο 1,5-2,0% το 2026 και το 2027, καθώς θα απελευθερώσει μεγάλες δημόσιες δαπάνες σε έργα υποδομών και άμυνας.
Πιθανοί κίνδυνοι
Παρόλη την τρέχουσα σταθερότητα, υπάρχουν φωνές προειδοποίησης. Ο Άλαν Σίοου της Ninety One εταιρείας διαχείρισης επενδύσεων εξηγεί ότι «φτάνουμε σε ιστορικά υψηλά σε όλα», προσθέτοντας πως ως επενδυτής δεν νιώθει άνετα με αυτό.
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι επιπτώσεις των δασμών αργούν να φανούν, ενώ η συγκέντρωση της αμερικανικής ανάπτυξης σε επενδύσεις τεχνητής νοημοσύνης και δαπάνες υψηλού επιπέδου καταναλωτών δημιουργεί ερωτηματικά για τη βιωσιμότητά της.
Η παγκόσμια οικονομία φαίνεται να διατηρεί προς το παρόν την ισορροπία της, αν και η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά ασταθής. Η πρόκληση είναι να διατηρηθεί αυτή η ανθεκτικότητα καθώς οι πολιτικές του Τραμπ συνεχίζουν να εξελίσσονται.